‘We all stand on the shoulders of our predecessors’, The Records Continuum Model and Humanities Data and Collections

Activity: Talk or presentationAcademic

Description

We staan ‘allemaal op de schouders van onze voorgangers, onze schaduw valt over hen heen en verbergt hen voor het gezicht van onze tijdgenoten.’ Deze woorden schreef dialectologe en taalkundige Jo Daan in 1994 over het belang van het werk van de 18e-eeuwse taalgeleerde Lambert ten Kate. Daan stelt dat vernieuwers in de wetenschap in het ‘volle licht’ staan waardoor het werk van de voorgangers, zoals dat van Ten Kate, in de vergetelheid raakt. Er zou daardoor een breuk met het verleden zijn. Volgens haar lijkt zo ‘wat toch in wezen continuïteit is discontinu.’ Daan was toen ze dit schreef 84 jaar oud en had een lange wetenschappelijke carrière achter de rug. Gedurende haar loopbaan heeft Daan onderzoeksgegevens verzameld, onderzoek gedaan en veelvuldig daarover gepubliceerd.

Daan was onder andere in 1966 naar Amerika gegaan om onderzoek te doen naar het Nederlands in de Verenigde Staten. Ze kwam terug met 75 uur aan geluidsopnames van 285 informanten. In 1987 schreef zij een monografie over haar bevindingen. Ook andere wetenschappers bedienden zich van de opnames. Dat gebeurde al tijdens het onderzoek van Daan zelf. Henriëtte Schatz gebruikte vanaf 1982 de opnames voor onderzoek en tijdens colleges die zij gaf. Ook Schatz publiceerde in 1987 over haar bevindingen aan de hand van de collectie. Later zijn de opnames gedigitaliseerd en weer gebruikt door andere onderzoekers. Zo zijn Jaap van Marle en Caroline Smits in 1989 in de voetsporen van Daan naar de Verenigde Staten gegaan en hebben daar opnieuw opnames gemaakt. Smits gebruikte deze en daarnaast de collectie van Daan voor haar proefschrift. Inmiddels zijn beide verzamelingen gedigitaliseerd en te beluisteren via de Nederlandse Dialectenbank

De opnames zijn onderdeel van de collecties van het Meertens Instituut. Het instituut bezit meer dan 50 collecties met geluidsopnames. In totaal gaat het om ongeveer 6.000 uur. Daarnaast zijn er nog 700 andere collecties, met 2 kilometer aan papieren en 15 terabyte aan digitale onderzoeksgegevens. Deze verzameling groeit nog steeds. De opmerking van Daan riep bij mij – als manager van de collecties van het Meertens Instituut – vragen op die gaan over de creatie, verwerking en archivering van onderzoeksgegevens. Als het gaat over de onderzoeksgegevens, op welke schouders hebben Daan en haar collega’s gestaan? Waar blijkt dat uit? En hoe kan worden omgegaan met de enorme, steeds groeiende hoeveelheid aan onderzoeksgegevens? Mijn belangstelling gaat daarbij verder dan de individuele onderzoekers en voorbij de verzamelingen; deze gaat uit naar het archiveringsproces en de modellen die daarbij gebruikt worden. Een daarvan is het records continuum model (RCM). In mijn presentatie staat het RCM in relatie tot onderzoeksgegevens centraal.
Period11 Jan 2024
Held atNL-Lab
Degree of RecognitionLocal

Keywords

  • Meertens Instituut
  • Records Continuum Model
  • Collections
  • collection management
  • Data
  • research data
  • research data management
  • digital humanities