Ooit taal voor elite, nu als asociaal gezien

Press/Media: Expert Comment

Description

Volgens taalkundige Reitze Jonkman is het Stadsfries een foute benaming omdat het hierbij lijkt dat het een Fries dialect is terwijl het eerder een Nederlands dialect is met Friese invloeden.
In de steden werd tot en met de middeleeuwen Fries gesproken. Nadat Fryslân in
1524 onder bewind van keizer Karel V kwam, begon de elite in steden als Leeuwarden een Nederlands dialect te spreken. In deze periode maakte Fryslân
een economische bloei door. Er werd veel handel gedreven met Amsterdam en andere Noord-Hollandse steden rond de Zuiderzee. Handelaren vestigden zich in de Friese steden en namen hun taal mee. Het Nederlands was de omgangstaal in de handel en het bestuur en in de loop der tijd nam de stadsbevolking deze taal over. Volgens taalkundige Siebren Dyk van de Fryske Akademy behielden ze daarbij wel hun Friese klank. " De manier waarop je een taal spreekt, gaat deels automatisch vanuitje onderbewuste. Zo pasten de stedelingen hun Friese
manier om woorden uit te spreken toe op het stadse dialect. Zo wordt de g nog zo uitgesproken als in het Fries."
Het Stadsfries was lange tijd de taal van de elite in de steden en genoot een bepaald aanzien.
Sprekers van het Stadsfries hebben lang gedacht dat ze algemeen beschaafd Nederlands spraken in plaats van een dialect. Dit blijkt ook uit de uitspraak in 1939 van commissaris van de Koningin baron Van Harinxma thoe Sloten. Hij verbood het spreken van Fries in Provinciale Staten: " We hewwe hier altyd Nederlans sproken en daar gaan we gewoan met deur."
Na de oorlog werden de Stadsfriese dialecten echter als asociaal gezien en begon het aantal sprekers steeds meer te dalen.

Period08 Aug 2016

Media coverage

1

Media coverage

  • TitleStadsfries: Ooit taal voor elite, nu als asociaal gezien
    Media name/outletFriesch Dagblad
    Duration/Length/SizeLeeuwarden
    Date08/08/2016
    PersonsS. Dyk