De Hongerwinter als laboratorium: prenatale blootstelling aan ondervoeding en de gevolgen voor de gezondheid later in de levensloop

TY - CHAP

T1 - De Hongerwinter als laboratorium: prenatale blootstelling aan ondervoeding en de gevolgen voor de gezondheid later in de levensloop

AU - Lumey, L.H.

AU - van Poppel, F.W.A.

N1 - Reporting year: 2011

PY - 2011

Y1 - 2011

N2 - Nog maar tien jaar geleden was er nauwelijks iets bekend over de samenhang tussen voeding tijdens de zwangerschap en de gezondheid op latere leeftijd. Er is hier nog veel discussie over. De een vindt de beschikbare evidence ‘beperkt maar overtuigend’ (Harding, 2001), de ander ‘beperkt en weinig overtuigend’ (Rasmussen, 2001). Er is kritiek op het ontbreken van goed gedefinieerde en toetsbare causale processen en hypothesen (Rasmussen, 2001; L.H. Lumey, 1998; Paneth & Susser, 1995) en het niet herkennen van de gebruikelijke misvattingen in de modellen die vroege blootstelling relateren aan latere gezondheidsuitkomsten (Lucas et al., 1999). Meer recente studies naar mogelijke langetermijneffecten van de ondervoeding in de Hongerwinter en ook in China brengen wel meer helderheid. Er is een groeiende overeenstemming dat blootstelling aan honger in de baarmoeder geassocieerd wordt met blijvende veranderingen in het lichaamsgewicht en de suikerstofwisseling en met een hoger risico op psychiatrische aandoeningen, zoals schizofrenie. Epigenetische veranderingen in de hongerperiode bieden daar een verklaring voor. Het beeld is minder duidelijk voor andere gerapporteerde associaties met intra-uteriene honger. De beschikbare studiegroepen zijn te klein voor betrouwbare schattingen en de gegevens spreken elkaar tegen. Een beter resultaat is te verwachten van een meer systematische aanpak en een betere samenwerking tussen de verschillende onderzoeksgroepen.De Hongerwinter was een unieke catastrofe, die door de bijzondere omstandigheden van een acute en in tijd en plaats scherp afgebakende hongersnood in een rijk land mogelijkheden biedt om de samenhang tussen de voedingstoestand in de zwangerschap en de gezondheid op de langere termijn te toetsen. Dergelijk onderzoek is elders in de wereld veel moeilijker, omdat de deprivatie niet is beperkt tot een kleine, scherp afgelijnde periode.

AB - Nog maar tien jaar geleden was er nauwelijks iets bekend over de samenhang tussen voeding tijdens de zwangerschap en de gezondheid op latere leeftijd. Er is hier nog veel discussie over. De een vindt de beschikbare evidence ‘beperkt maar overtuigend’ (Harding, 2001), de ander ‘beperkt en weinig overtuigend’ (Rasmussen, 2001). Er is kritiek op het ontbreken van goed gedefinieerde en toetsbare causale processen en hypothesen (Rasmussen, 2001; L.H. Lumey, 1998; Paneth & Susser, 1995) en het niet herkennen van de gebruikelijke misvattingen in de modellen die vroege blootstelling relateren aan latere gezondheidsuitkomsten (Lucas et al., 1999). Meer recente studies naar mogelijke langetermijneffecten van de ondervoeding in de Hongerwinter en ook in China brengen wel meer helderheid. Er is een groeiende overeenstemming dat blootstelling aan honger in de baarmoeder geassocieerd wordt met blijvende veranderingen in het lichaamsgewicht en de suikerstofwisseling en met een hoger risico op psychiatrische aandoeningen, zoals schizofrenie. Epigenetische veranderingen in de hongerperiode bieden daar een verklaring voor. Het beeld is minder duidelijk voor andere gerapporteerde associaties met intra-uteriene honger. De beschikbare studiegroepen zijn te klein voor betrouwbare schattingen en de gegevens spreken elkaar tegen. Een beter resultaat is te verwachten van een meer systematische aanpak en een betere samenwerking tussen de verschillende onderzoeksgroepen.De Hongerwinter was een unieke catastrofe, die door de bijzondere omstandigheden van een acute en in tijd en plaats scherp afgebakende hongersnood in een rijk land mogelijkheden biedt om de samenhang tussen de voedingstoestand in de zwangerschap en de gezondheid op de langere termijn te toetsen. Dergelijk onderzoek is elders in de wereld veel moeilijker, omdat de deprivatie niet is beperkt tot een kleine, scherp afgelijnde periode.

M3 - Hoofdstuk

SP - 39

EP - 56

BT - De gezonde levensloop: een geschenk van vele generaties

A2 - Bonneux, Luc

PB - Amsterdam University Press

CY - Amsterdam

ER -